Nhịp Sống 365 – Ngày càng nhiều người trẻ tuổi tại Việt Nam đang phải đối mặt với nguy cơ suy thận mạn tính từ rất sớm, khi sự nghiệp còn dang dở, những ước mơ lập nghiệp, xây dựng tổ ấm còn chưa kịp thực hiện. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ chính lối sống thiếu khoa học, làm việc quá sức, thức khuya triền miên và chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, phụ thuộc nhiều vào đồ ăn sẵn.
Quảng Cáo
Điển hình như trường hợp của anh B.T.D., 29 tuổi, từng là đầu bếp có mức thu nhập ổn định khoảng 20 triệu đồng mỗi tháng. Những tưởng tương lai của anh đã khá vững vàng, song mọi thứ đổ sụp khi anh được bác sĩ chẩn đoán mắc suy thận mạn giai đoạn cuối vào tháng 8 năm ngoái. Từ một thanh niên khỏe mạnh, anh D. buộc phải từ bỏ công việc yêu thích, mọi số tiền dành dụm tích góp đều tiêu tán theo các đợt điều trị, chi phí thuốc men và lọc máu. Giờ đây, anh phải sống nhờ vào sự chăm sóc của gia đình, phụ thuộc hoàn toàn vào các buổi chạy thận nhân tạo 3 lần mỗi tuần. Anh bộc bạch rằng suốt những năm tháng lao động cật lực, ăn uống qua loa ngoài hàng quán, thức đêm làm việc đã đẩy sức khỏe của mình đến bờ vực mà không hay biết.
Câu chuyện của anh N.H.T., 25 tuổi, lao động xuất khẩu tại Đài Loan, cũng là minh chứng cho hậu quả nặng nề mà suy thận gây ra với người trẻ. Những ngày tháng làm việc quần quật trong ngành xây dựng, cơ khí, vệ sinh công nghiệp khiến anh thường xuyên ăn uống qua loa bằng đồ chiên rán, thức ăn chế biến sẵn và ngủ không đủ giấc. Tình trạng xấu đi nhanh chóng khi cơ thể anh bất ngờ bị tràn dịch phổi, khó thở, buộc phải nhập viện khẩn cấp. Sau khi về nước điều trị, anh phải tiến hành ghép thận nhờ vào nguồn tạng hiến từ chính người mẹ của mình. Trải qua ca đại phẫu nặng nề, sức khỏe của anh dần ổn định hơn, nhưng mẹ anh vẫn chưa thể đi lại bình thường. Nhìn lại chặng đường đã qua, anh T. chỉ mong những người trẻ khác hãy chủ động kiểm tra sức khỏe, đừng để bệnh tình phát hiện muộn như trường hợp của mình.
Không chỉ những lao động phổ thông, ngay cả dân văn phòng cũng khó tránh khỏi vòng xoáy bệnh tật này. Anh N.X.C., 37 tuổi, từng có công việc hành chính ổn định, sự nghiệp đang trên đà thăng tiến nhờ những tháng ngày làm việc ngoài giờ triền miên. Nhưng sau một cơn đột quỵ, anh bàng hoàng khi nhận kết luận từ bác sĩ rằng mình mắc suy thận mạn giai đoạn cuối không thể phục hồi. Từ đó, cuộc sống của anh gắn liền với những ca lọc máu định kỳ kéo dài suốt 7 năm qua. Anh tâm sự rằng trong suốt quãng thời gian trước khi bệnh phát hiện, cơ thể chỉ có những biểu hiện rất nhẹ như phù chân, tiểu đêm và mờ mắt thoáng qua nhưng vì chủ quan nên anh đã bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm.
Quảng Cáo
Tương tự, anh N.V.T., 32 tuổi, làm việc trong môi trường công sở, thường xuyên thức khuya và sử dụng đồ uống chứa caffeine liên tục. Trong một lần đi kiểm tra huyết áp bất thường, anh được chẩn đoán mắc suy thận mạn. Công việc đành phải dừng lại kể từ khi bắt đầu các buổi lọc máu đều đặn. Anh chia sẻ rằng ban đầu rất buồn bã, song dần dần học cách thích nghi, ăn uống điều độ, tuân thủ phác đồ điều trị và sắp xếp cuộc sống để giữ sức khỏe ổn định nhất có thể, nhờ sự hỗ trợ của bảo hiểm y tế.
Suy thận mạn tính đang dần trở thành thách thức lớn trong y học toàn cầu khi dự kiến đến năm 2040, căn bệnh này sẽ nằm trong nhóm 5 nguyên nhân tử vong hàng đầu thế giới. Tại Việt Nam, hiện có khoảng 8,7 triệu người trưởng thành mắc bệnh, chiếm 12,8% dân số, nhưng có tới hơn 90% trường hợp không biết mình mắc bệnh cho tới khi chuyển sang giai đoạn muộn. Đáng lo ngại hơn, tỉ lệ người trẻ tuổi mắc bệnh thận đang gia tăng nhanh chóng. Theo TS.BS Nguyễn Văn Tuyên, Trưởng khoa Nội thận – Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, tại khoa hiện có khoảng 200 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối đang lọc máu định kỳ, trong đó có đến 10% bệnh nhân dưới 30 tuổi, 15-20% dưới 40 tuổi và gần 28% dưới 50 tuổi.
Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thực trạng này chính là thói quen ăn mặn, sử dụng thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối, chất bảo quản và phụ gia vượt ngưỡng cho phép. Những chất này sau khi đi vào cơ thể đều phải chuyển hóa qua gan và thận, nếu tích tụ lâu dài sẽ khiến mô thận bị tổn thương nghiêm trọng. Bên cạnh đó, lối sống ít vận động, ngồi nhiều, tăng cân mất kiểm soát, mắc các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường… càng làm nguy cơ suy thận tăng cao. Một số người vì chủ quan đã tự ý dùng thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc mua trên mạng hoặc truyền miệng, làm tổn thương cấu trúc thận trong âm thầm. Tất cả những yếu tố trên đang dần đẩy người trẻ tiến sát đến ranh giới phải sống chung với máy lọc máu.
Điều đáng lo ngại là suy thận mạn tiến triển rất âm thầm, từ giai đoạn đầu đến giai đoạn nặng hầu như không có triệu chứng rõ ràng. Đa phần người bệnh chỉ nhận ra vấn đề khi cơ thể bắt đầu biểu hiện các dấu hiệu như thiếu máu, phù nề, khó thở, buồn nôn, mệt mỏi kéo dài… tức là lúc chức năng thận đã bị tổn thương nặng nề. Theo TS.BS Nguyễn Văn Tuyên, tâm lý chủ quan, coi thường các triệu chứng nhẹ ban đầu là lý do khiến ngày càng nhiều người trẻ phải gắn cuộc đời mình với máy lọc máu nhân tạo. Ông nhấn mạnh rằng đừng chờ đến khi thận tổn thương nghiêm trọng mới đi kiểm tra sức khỏe, mà hãy chủ động thăm khám định kỳ, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên và tuyệt đối không sử dụng thuốc bừa bãi.
Quảng Cáo
