Nhịp Sống 365 – Trước nguy cơ dân số nam giới vượt ngưỡng kiểm soát trong tương lai, Bộ Y tế đề xuất nâng mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dân số lên đến 100 triệu đồng đối với hành vi lựa chọn giới tính thai nhi.
Theo số liệu mới nhất từ Bộ Y tế, tỷ lệ giới tính khi sinh tại Việt Nam đang duy trì ở mức cao hơn bình thường trong gần hai thập kỷ qua. Cụ thể, năm 2006 tỷ lệ này là 109,8 bé trai trên 100 bé gái; đến năm 2015 là 112,8 và năm 2024 là 111,4 – vượt quá giới hạn tự nhiên được quốc tế công nhận (103-107).
Quảng Cáo
Báo cáo của Tổng cục Thống kê cũng đưa ra cảnh báo đáng lo ngại: nếu không có những chính sách quyết liệt, đến năm 2039 Việt Nam có thể dư thừa khoảng 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi kết hôn (15-49 tuổi), và con số này có thể chạm mốc 2,5 triệu vào năm 2059. Điều này sẽ dẫn đến những hệ lụy sâu sắc cho cấu trúc gia đình và xã hội, bao gồm tình trạng nam giới khó lập gia đình, kết hôn muộn hoặc không thể kết hôn.
Dù pháp luật Việt Nam đã nghiêm cấm hoàn toàn việc lựa chọn giới tính thai nhi bằng mọi hình thức, song thực tế cho thấy hành vi này vẫn đang diễn ra âm thầm tại nhiều cơ sở y tế, đặc biệt là các phòng khám tư nhân.
Nhiều bác sĩ được cho là vẫn lén thông báo giới tính thai nhi cho phụ huynh thông qua các cách nói “ẩn dụ”, chẳng hạn như “giống bố, giống mẹ” hoặc “khác con đầu”. Điều này khiến việc kiểm soát trở nên khó khăn và làm gia tăng tình trạng mất cân bằng giới tính ngay từ khi sinh ra.
Quảng Cáo
Trong hồ sơ dự thảo Luật Dân số đang được lấy ý kiến, Bộ Y tế đánh giá mức phạt tối đa hiện nay đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực dân số – 30 triệu đồng – là quá thấp, không đủ sức răn đe. Do đó, cơ quan này kiến nghị nâng mức phạt tối đa đối với cá nhân lên đến 100 triệu đồng nhằm tạo ra chế tài đủ mạnh để ngăn chặn các hành vi can thiệp y tế vì mục đích lựa chọn giới tính.
Bộ Y tế cũng đề xuất định kỳ công bố danh sách các địa phương có tỷ lệ mất cân bằng giới tính cao, rất cao hoặc đang tiệm cận mức cân bằng tự nhiên. Đây được xem là giải pháp minh bạch hóa thông tin và nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác dân số.
Các chuyên gia nhận định, ngoài việc siết chặt quản lý và xử phạt nghiêm, vấn đề lựa chọn giới tính thai nhi chỉ có thể giải quyết tận gốc khi nhận thức xã hội thay đổi. Văn hóa trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại ở nhiều vùng miền, đặc biệt tại khu vực nông thôn và miền núi.
Tăng mức phạt chỉ là một phần trong chuỗi giải pháp dài hạn, cần đi kèm với giáo dục, truyền thông và chính sách hỗ trợ gia đình sinh con gái để giảm thiểu áp lực về giới tính trong sinh nở.
Quảng Cáo
