“Sống lại” những cánh đồng sau lũ

Nhịp Sống 365 – Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai là một trong những địa phương chịu nhiều thiệt hại trong trận mưa lũ tháng 9/2024. Hàng trăm héc ta đất sản xuất là sinh kế của đồng bào vùng cao bị vùi lấp. Thời gian vừa qua, chính quyền địa phương cùng người dân đã và đang tích cực chung tay tái thiết sản xuất, theo đó hàng chục héc ta rau màu đang dần phủ xanh trên những vùng đất lũ.

Những cánh đồng rau màu đã dần hồi sinh sau mưa lũ
Những cánh đồng rau màu đã dần hồi sinh sau mưa lũ

Xã Quang Kim, là một trong những vùng sản xuất rau màu lớn của huyện vùng cao Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Trong đợt mưa lũ lịch sử do ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 3, Quang Kim chịu thiệt hại nặng nề do ngập úng. Sau khi nước rút, cát bồi lấp dày lên diện tích canh tác cũ. Không ngại khó, bà con nông dân trong xã đã khẩn trương khôi phục để gieo trồng ngay gần 30 ha ngô. Chưa kịp bén rễ, ngô mới trồng lại bị lũ nhấn chìm; công sức của bà con đổ sông, đổ bể. Không khuất phục trước khó khăn, thiên tai, bà con lại tập trung cải tạo lại đất để sản xuất rau vụ Đông.

Quảng Cáo

Gia đình ông Đỗ Văn Nguyên ở thôn An Thành, xã Quang Kim có khoảng 1 héc ta đất sản xuất, nhưng bị lớp đất tạp pha cát bồi lấp dày tới cả mét. Gia đình ông đã phải bỏ ra hàng chục triệu đồng mua phân bón về rải, cải tạo lớp đất mới. Ước tính chi phí sản xuất tăng gấp 3 – 4 lần, song nếu không làm ngay, thì kế sinh nhai cũng không còn. Chưa kể, nếu hoang hóa thì đất cũng vì thế bạc màu theo năm tháng.

“Cát phủ hết lên đất thịt cũ, muốn trồng lại phải bón phân, bổ sung dinh dưỡng cho đất nhưng tốn kém quá. Chắc chắn không thể có lãi ngay vụ này được, nhưng lâu dài vẫn phải làm, vì đây là kế sinh nhai của cả gia đình”, ông Nguyên chia sẻ.

Bắp cải là một trong những loại rau được bà con đưa vào trồng sau cải tạo lại đất do mưa lũ
Bắp cải là một trong những loại rau được bà con đưa vào trồng sau cải tạo lại đất do mưa lũ

Ông Trần Quang Quản ở xã Y Tý, huyện Bát Xát canh tác bắp cải, su hào, súp lơ… trên diện tích 20 ha dưới chân núi Lảo Thẩn. Trước đây, vùng đất này hoang hóa, mùa Đông giá rét, tuyết rơi nên đất để không. Từ tình yêu với mảnh đất này, ông quyết định rời thành phố lên Y Tý sinh sống, biến đất thành “vàng xanh”.

Quảng Cáo

Sau hơn 20 năm cần mẫn cải tạo đất để canh tác, ông đã trồng được những loại rau màu đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang những thị trường khó tính. Cũng theo ông Quản, muốn phát triển nông nghiệp ở địa bàn có khí hậu, thổ nhưỡng đặc thù này, phải tìm được cây trồng phù hợp, giữ được môi trường sinh thái trong lành, không dùng thuốc hóa học.

Ở vùng cao như Y Tý khí hậu mát mẻ, mùa Đông lạnh sâu kéo dài nên côn trùng, sâu bệnh hại ít nên rất có lợi thế trồng rau trái vụ. Hiện bắp cải, cải thảo đã được ông bán khắp nơi từ Bắc vào Nam. Riêng bắp cải đã có những đơn hàng từ Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc)…

Tuy nhiên, khó khăn để phát triển sản xuất rau màu ở Y Tý hiện nay, không chỉ do mưa lũ đã phá hủy, bào mòn dinh dưỡng đất mà còn phá hỏng cả đường sá. Sau bão số 3, hạ tầng giao thông hỏng, đường sá đi lại hết sức khó khăn khiến việc vận tải nông sản bị đội chi phí…

Chính vì vậy, người dân mong muốn Nhà nước, tiếp tục quan tâm đầu tư hạ tầng giao thông, hỗ trợ chuyển đổi cây trồng vật nuôi, áp dụng khoa học – kỹ thuật vào sản xuất. Có như vậy, các loại rau màu mới có thể sản xuất được thường xuyên, cho thu nhập cao hơn nhiều lần cây lúa, ngô.

Ông Sý Trung Kiên, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bát Xát cho biết: Sau khi cải tạo đất xong bà con nông dân tập trung vào nhóm cây vụ Đông ưa lạnh, như cây khoai tây và rau. Một số sản phẩm đã được doanh nghiệp bao tiêu đầu ra.

“Chúng tôi cũng đã hỗ trợ hạt giống để gieo trồng tập trung vì nhiều hộ chỉ có vài trăm mét vuông, trong khi định mức 1 ha chỉ gieo 2,7 lạng hạt giống. Những nơi được doanh nghiệp ký bao tiêu sản phẩm được hỗ trợ hạt giống trên cơ sở liên kết giữa xã, người dân và doanh nghiệp để tránh tình trạng thất thoát, lãng phí hạt giống”, ông Kiên cho biết thêm.

Việc thay đổi thói quen canh tác giúp bà con nông dân vùng cao nâng cao thu nhập, từng bước xóa đói giảm nghèo
Việc thay đổi thói quen canh tác giúp bà con nông dân vùng cao nâng cao thu nhập, từng bước xóa đói giảm nghèo

Những cánh đồng từng bị vùi lấp sâu bởi rác, đá, cát do mưa lũ đã từng bước được phủ xanh trở lại, giúp bà con nông dân vùng cao Bát Xát từng bước cải thiện, nâng cao đời sống.

Quan trọng hơn, khi thay đổi thói quen canh tác, từ tự cung tự cấp sang trồng rau quy mô lớn, quy mô hàng hóa và có thu nhập cao, người dân vùng cao sẽ cải thiện điều kiện sống, thu hẹp khoảng cách giữa vùng sâu, vùng xa và miền xuôi.

Quảng Cáo