Nhịp Sống 365 – Trào lưu “ho mạnh tống máu đông ngừa đột quỵ” lan truyền trên mạng là sai lệch, bác sĩ cảnh báo có thể gây nguy hiểm nếu làm theo, cần cấp cứu đúng cách theo quy tắc FAST.
Gần đây, một số trang mạng xã hội lan truyền thông tin rằng “khi cảm thấy sắp bị đột quỵ, chỉ cần đứng dậy và ho thật mạnh nhiều lần sẽ giúp tống cục máu đông ra khỏi mạch máu và tránh được đột quỵ”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, đây là thông tin hoàn toàn sai lệch, không có cơ sở khoa học và tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng cho người tin theo.
Quảng Cáo
Tiến sĩ – bác sĩ Bùi Phạm Minh Mẫn, công tác tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – cơ sở 3, khẳng định không có bất kỳ bằng chứng y khoa nào chứng minh việc ho mạnh có thể tống cục máu đông hay ngăn chặn đột quỵ. “Khái niệm này không tồn tại trong bất kỳ hướng dẫn y tế chính thức nào của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) hay các hiệp hội đột quỵ quốc tế,” ông nhấn mạnh.
Một số người nhầm lẫn phương pháp “ho cưỡng bức” (cough CPR) với biện pháp cấp cứu đột quỵ. Trên thực tế, ho cưỡng bức đôi khi được dùng trong các trường hợp loạn nhịp tim xảy ra trong môi trường có giám sát y tế như phòng cấp cứu, có máy đo điện tim theo dõi liên tục. Phương pháp này chỉ có tác dụng tạm thời hỗ trợ lưu thông máu, hoàn toàn không liên quan đến cơ chế của đột quỵ – một bệnh lý thần kinh cấp tính do tắc hoặc vỡ mạch máu não. Việc truyền tai nhau mẹo “ho thật mạnh để ngừa đột quỵ” có thể khiến người bệnh hoặc người thân hiểu sai, tự xử lý sai cách và bỏ lỡ thời gian vàng để cấp cứu, dẫn đến nguy cơ tử vong hoặc tàn tật vĩnh viễn.
Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, khiến não thiếu oxy. Trong vài phút đầu tiên, các tế bào thần kinh đã bắt đầu chết đi, gây tổn thương nghiêm trọng. Có hai dạng phổ biến là đột quỵ do thiếu máu cục bộ (thường do cục máu đông, chiếm 80–85%) và đột quỵ xuất huyết não (do vỡ mạch máu, chiếm khoảng 15–20%). Cả hai loại đều nguy hiểm, cần phát hiện và xử lý càng sớm càng tốt.
Quảng Cáo
Các chuyên gia y tế khuyến cáo cộng đồng nên ghi nhớ quy tắc FAST để phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ. “F” là Face – quan sát khuôn mặt xem có bị méo miệng hoặc xệ xuống một bên. “A” là Arms – yêu cầu người bệnh giơ hai tay lên, nếu một tay rơi xuống hoặc yếu là dấu hiệu cảnh báo. “S” là Speech – theo dõi khả năng nói, nếu nói khó, nói ngọng hoặc không rõ từ, rất có thể đang xảy ra đột quỵ. “T” là Time – gọi cấp cứu 115 càng sớm càng tốt, bởi thời gian chính là yếu tố quyết định sự sống còn. Cứ mỗi phút trôi qua, hàng triệu tế bào não có thể chết đi nếu không được điều trị kịp thời.
Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ nhưng không phải không thể phòng ngừa. Theo bác sĩ Mẫn, đa số các ca đột quỵ đều có liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được như tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, béo phì, lười vận động, stress và rối loạn giấc ngủ kéo dài. Ngoài việc tuân thủ điều trị các bệnh lý nền, người dân cần xây dựng lối sống lành mạnh: ăn ít muối, tăng cường rau xanh, trái cây, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và chất béo bão hòa. Việc luyện tập thể thao đều đặn, không hút thuốc và tránh thức khuya cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.
Bác sĩ cũng nhấn mạnh, thay vì tin vào những “mẹo vặt” chưa được kiểm chứng trên mạng xã hội, người dân nên tìm hiểu kiến thức y tế từ các nguồn chính thống và liên hệ ngay cơ sở y tế khi phát hiện dấu hiệu bất thường. Mọi sự chậm trễ hoặc chủ quan đều có thể phải trả giá bằng tính mạng.
Du Kỷ
Quảng Cáo
