Nhịp Sống 365 – Vào rạng sáng ngày 9/4, Giáo sư, Tiến sĩ Phan Lương Cầm – người vợ của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt – đã trút hơi thở cuối cùng, hưởng thọ 82 tuổi. Bà là một trong những biểu tượng trí thức tiêu biểu, đồng thời là nữ giáo sư, tiến sĩ đầu tiên trong lịch sử Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
Thông tin được gia đình xác nhận trong sáng cùng ngày. Sự ra đi của bà để lại niềm tiếc thương sâu sắc đối với giới khoa học, giáo dục và những người yêu quý bà.
Quảng Cáo
Dấu ấn của một nhà khoa học tiên phong
Sinh năm 1943 tại Thừa Thiên Huế, GS.TS Phan Lương Cầm không chỉ được biết đến là phu nhân của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, mà còn là một nhà khoa học kiệt xuất trong lĩnh vực điện hóa và bảo vệ kim loại tại Việt Nam.
Khởi nghiệp giảng dạy từ năm 1965 tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, bà nhanh chóng thể hiện năng lực xuất sắc trong giảng dạy và nghiên cứu. Năm 1968, bà được cử sang Liên Xô làm nghiên cứu sinh chuyên ngành Điện hóa – Ăn mòn kim loại. Đến đầu năm 1973, bà bảo vệ thành công luận án tiến sĩ và trở về nước tiếp tục sự nghiệp giáo dục.

Người mở đường cho lĩnh vực ăn mòn kim loại tại Việt Nam
Trong sự nghiệp của mình, GS.TS Phan Lương Cầm không chỉ đóng vai trò là giảng viên, nhà nghiên cứu mà còn là người khởi xướng nhiều hoạt động chuyên môn có ý nghĩa thực tiễn cao. Năm 1996, bà thành lập Trung tâm Nghiên cứu Ăn mòn và Bảo vệ Kim loại thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội và giữ cương vị giám đốc trung tâm cho đến khi nghỉ hưu vào năm 2008.
Quảng Cáo
Bên cạnh đó, bà cũng là người đặt nền móng cho Hội Khoa học – Kỹ thuật Ăn mòn và Bảo vệ Kim loại Việt Nam và đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội trong giai đoạn đầu. Trên phạm vi quốc tế, bà từng giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Vật liệu và Ăn mòn khu vực châu Á – Thái Bình Dương nhiệm kỳ 1999–2001 – một dấu ấn thể hiện tầm ảnh hưởng học thuật vượt ra khỏi biên giới quốc gia.
Hơn cả một nhà khoa học: Người truyền cảm hứng và cống hiến không ngừng
Trong suốt sự nghiệp của mình, GS.TS Phan Lương Cầm không ngừng lan tỏa tinh thần học thuật và truyền cảm hứng cho các thế hệ sinh viên, đặc biệt là phụ nữ theo đuổi ngành khoa học kỹ thuật – một lĩnh vực vốn được xem là thế mạnh của nam giới.
Năm 1995, bà được trao tặng Giải thưởng Kovalevskaia – giải thưởng danh giá dành cho các nhà khoa học nữ có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực khoa học tự nhiên. Ngoài ra, bà cũng được vinh danh bằng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Lao động, bằng khen và huy chương ghi nhận những đóng góp to lớn trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, giáo dục, thúc đẩy bình đẳng giới và chăm lo trẻ em.
Một cuộc đời mẫu mực, một tấm gương sáng
Không chỉ được biết đến qua vai trò là người bạn đời thủy chung của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt – một trong những lãnh đạo xuất sắc của đất nước trong thời kỳ đổi mới – GS.TS Phan Lương Cầm còn là hình mẫu phụ nữ trí thức hiện đại: độc lập, trí tuệ và đầy nhân văn.
Bà đã sống một cuộc đời cống hiến thầm lặng nhưng đầy vinh quang, để lại di sản khoa học bền vững và niềm kính trọng trong lòng bao thế hệ học trò, đồng nghiệp và những người yêu mến bà.
Thanh Chúc
Quảng Cáo