Nhịp Sống 365 – Trong những năm gần đây, phụ nữ người Dao Họ ở huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai đã chung tay bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống.
Không chỉ lưu giữ bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc, hoạt động này còn giúp họ cải thiện kinh tế, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Về làng Khe Mụ, xã Sơn Hà, hình ảnh những người phụ nữ miệt mài bên khung cửi đã trở thành nét đặc trưng khó quên. Những đôi bàn tay khéo léo thoăn thoắt đan từng sợi chỉ, tạo nên những tấm vải thổ cẩm rực rỡ sắc màu. Đáng chú ý, nghề dệt không chỉ là câu chuyện của các bà, các mẹ, mà còn được truyền lại cho thế hệ trẻ. Bên khung dệt, nhiều em nhỏ chăm chú học hỏi từng đường kim mũi chỉ từ người lớn, tiếp nối tinh hoa văn hóa dân tộc.
Quảng Cáo
Bà Lý Thị Luận, một người phụ nữ cao tuổi ở thôn Khe Mụ, chia sẻ: “Ngày trước không còn sức làm nương, tôi ở nhà dệt vải. Sản phẩm làm ra vừa phục vụ gia đình, vừa bán kiếm thêm thu nhập. Bình quân mỗi tháng, tôi cũng kiếm được khoảng 3-4 triệu đồng. Đây là nguồn thu đáng kể đối với bà con nơi đây.”
Nhằm khôi phục và gìn giữ giá trị văn hóa này, năm 2020, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Lào Cai đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Sơn Hà tổ chức chương trình truyền dạy nghề dệt thổ cẩm. Chương trình đã thu hút sự tham gia tích cực của phụ nữ Dao Họ. Từ việc trồng bông, nhuộm chàm cho đến dệt vải và thêu may, các chị em đã thành lập các tổ nhóm để trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng. Nghề dệt giờ đây không chỉ phục vụ nhu cầu trong gia đình mà còn phát triển thành sản phẩm lưu niệm, phục vụ khách du lịch.
Theo bà Đặng Thị Tách ở xã Sơn Hà: “Nhiều chị em không còn ngồi yên một chỗ mà chủ động gom hàng, mang đi tiêu thụ ở các làng lân cận. Nhờ vậy, sản phẩm dệt có thêm thị trường và thu nhập cũng tăng lên đáng kể. Từ khi gắn bó với nghề dệt, nếp nghĩ và cách làm của chị em đã thay đổi tích cực.”
Quảng Cáo
Bên cạnh việc tự sản xuất, phụ nữ Dao Họ còn nhận nguyên liệu từ các đầu mối lớn và bán lại thành phẩm. Điều này tạo ra một vòng tròn khép kín, giúp nghề dệt thổ cẩm phát triển ổn định và bền vững hơn.
Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị nghề dệt, huyện Bảo Thắng đã xây dựng kế hoạch cụ thể cho giai đoạn 2020-2025. Các hoạt động như hội thi, hội diễn và câu lạc bộ bảo tồn trang phục truyền thống đã được tổ chức thường xuyên. Ngoài ra, việc lồng ghép nội dung văn hóa truyền thống vào trường học đã giúp thế hệ trẻ hiểu và thêm tự hào về nghề dệt thổ cẩm của dân tộc mình.
Bà Lê Hải Thanh, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin huyện Bảo Thắng, cho biết: “Chúng tôi chú trọng vai trò của các nghệ nhân trong việc truyền dạy nghề dệt. Hàng loạt mô hình câu lạc bộ bảo tồn và tôn vinh trang phục truyền thống đã được triển khai. Điều này không chỉ gìn giữ nghề dệt mà còn quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc Dao Họ đến với du khách gần xa.”
Nỗ lực không ngừng của chính quyền và cộng đồng đã mang lại quả ngọt. Ngày 4/4/2022, nghề dệt thổ cẩm của người Dao Họ huyện Bảo Thắng chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đây không chỉ là niềm tự hào lớn lao mà còn tạo động lực để cộng đồng người Dao Họ tiếp tục gìn giữ và phát huy nghề truyền thống.
Ngày nay, những sản phẩm dệt thổ cẩm của người Dao Họ không chỉ mang giá trị văn hóa mà còn trở thành sản phẩm thương mại có tiềm năng lớn. Nhiều sản phẩm như túi xách, khăn choàng, áo váy thổ cẩm đã xuất hiện trên thị trường du lịch, thu hút sự quan tâm của du khách.
Sự nhạy bén trong cách làm kinh tế đã giúp phụ nữ Dao Họ có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống. Nghề dệt thổ cẩm giờ đây không chỉ là câu chuyện của quá khứ mà đã trở thành biểu tượng của sự đổi mới, phát triển bền vững cho cộng đồng người Dao Họ ở Lào Cai.
Thanh Huế
Quảng Cáo
